Hier start jouw zoektocht naar Thomas a Kempis. Wie is deze man, wat is zijn impact en mogen we hem met recht de grootste influencer uit Zwolle noemen? Ontdek het zelf en lees snel verder over Thomas.   

Thomas als influencer

Het meest bekende boekwerk dat aan Thomas a Kempis wordt toegeschreven, is Imitiatione Christi (De navolging van Christus). Dit boek staat bekend als een van de meest vertaalde en meest gedrukte boeken ter wereld. Het gaat dan ook al eeuwen de wereld over en daardoor kunnen we Thomas een oprechte influencer noemen van toen en nu!

Maar wie is Thomas eigenlijk?

Thomas heet oorspronkelijk Thomas Herme Thomas van Kempen of Thomas Hemerken of Haemerken, wat "hamertje" betekent. Thomas a Kempis wordt in 1379 of 1380 geboren in de stad Kempen dat in het huidige Duitsland ligt, ongeveer 25 kilometer ten oosten van Venlo.

Hij is de zoon van Jan Hemerken, een smid, en Gertrude Hemerken, een onderwijzeres. De beroepsnaam, kleine hamer, verwijst naar het beroep van zijn vader. Thomas heeft een vijftien jaar oudere broer Johannes, die naar het klooster van Windheim bij Zwolle vertrekt. Vlak na het vertrek van zijn broer verlaat ook Thomas rond zijn twaalfde levensjaar zijn geboortestad Kempen.

Hij wordt door Florens Radewijns, de opvolger van Geert Groote als leider van de Moderne Devotie, naar Deventer gebracht. Daar neemt Thomas intrek bij de broeders van het gemene leven in het Heer Florenshuis en gaat naar de Latijnse School, waar jongens worden voorbereid op een religieus beroep.

Moderne Devotie is dat een soort spirituele beweging?

Aan het einde van de 14e eeuw kent de Latijnse School een bloeiperiode in de tijd van de Moderne Devotie, een spirituele beweging binnen de middeleeuwse katholieke kerk. Deze beweging ontstaat uit ontevredenheid door de misstanden onder de geestelijke en de leiding van de kerk. Grondlegger van deze spirituele beweging is Geert Groote (1340-1384), oud-leerling van de Latijnse School.

De Moderne Devotie brengt vernieuwing binnen de kerk en maatschappij door te streven naar praktische levenswijsheid en persoonlijke levensheiliging. Geert Groote en zijn volgelingen richten kleine leefgemeenschappen op zonder kloosterregels. Onder de naam ‘Broeders en zusters van het Gemene Leven’ hebben ze een nederig, sober en kuis leven. Een belangrijk onderdeel van hun leven is het verrichten van goed werk voor armen en zieken uit hun omgeving. Ook werken ze hard voor hun eigen brood.

Wat doet Thomas in het Agnietenbergklooster in Zwolle?

Nadat Thomas zijn periode op de Latijnse School afrondt, vertrekt hij in 1399 naar het Agnietenbergklooster in Zwolle. Dit klooster, opgericht door Geert Groote, staat ook in het teken van de Moderne Devotie. Thomas wordt een van zijn belangrijke volgelingen. In stilte en afzondering woont en werkt hij in het Agnietenbergklooster, waar hij van 1427 tot 1439 de complete bijbel kopieert. Deze bijbel heeft Thomas niet snel even onder een printer kunnen leggen, maar hij heeft de tekst uit de bijbel woord voor woord met de hand overgeschreven. Thomas is een kopiist.

Wist je dat? Dit boek is vandaag de dag nog te zien in het Duitse Darmstadt, in de Hessische Hochschul- & Landesbibliothek. 

Naast zijn werk als kopiist werkt Thomas als sub-prior in het klooster. Het is zijn taak om de jonge broerders van het klooster te vormen en te begeleiden. In de tijd dat Thomas leeft, is het gebruikelijk dat kloosterlingen wijsheden en hun gedachten opschrijven in een zogenoemd rapiarium, de voorloper van het notitieboekje. Kenmerkend aan Thomas is dat hij zijn leerlingen niet wil imponeren met zijn wijsheid, maar hij zijn citaten en adviezen opschrijft in een begrijpelijke taal. Waarschijnlijk is zo ook het boek ‘De navolging van Christus’ ontstaan waarmee Thomas wereldberoemd is, geworden na zijn dood.

Naast zijn werk als kopiist en sub-prior van het Agnietenbergklooster schrijft Thomas dus ook zelf boeken, zoals biografieën over Florens Radewijns en Geert Groote. Tot aan zijn dood werkt hij aan een boek over de geschiedenis van het Agnietenklooster. Op 25 juli 1471 – precies 550 jaar geleden in 2021 - sterft Thomas, waarna hij wordt begraven op de begraafplaats van het Agnietenklooster.

Wanneer is Thomas een influencer geworden?

Thomas heeft een redelijk rustig, beschouwend en sober leven geleid zoals hij dat vanuit de Moderne Devotie heeft meegekregen. Zijn beroemdheid ontstaat dan ook na zijn dood. In het Rampjaar 1672 valt de bisschop van Munster Zwolle binnen en wil direct naar de plek toe waar Thomas ligt begraven om hem te bevrijden uit de protestante ‘heidense’ handen. De beenderen van Thomas worden opgegraven en in een reliekschrijn, een soort bijzonder versierde houtenkist, geplaatst. Deze schrijn staat eerst in twee katholieke kerken en is nu te bewonderen in de Onze Lieve Vrouwenkerk, ook wel bekend als de Peperbus, in Zwolle. Thomas is een man die niet die ambitie heeft gehad om beroemd te worden, maar uiteindelijk toch is uitgegroeid tot een influencer die ook nu nog zijn invloeden nalaat met zijn wereldberoemde werk.

> Lees meer over de opgraving van zijn beenderen.
> Lees meer over de citaten van Thomas.
> Ooit lag de schrijn van Thomas in de St. Michaelskerk.